Khi mới bắt đầu làm sữa hạt chắc chắn ai cũng loay hoay như mình, đi tham khảo các cách làm sữa hạt, rồi các loại hạt, rồi mix hạt như thế nào cho sữa ngon, sánh mà không bị đặc hay loãng quá, không bị tách nước, kết tủa hay để tiết kiệm thời gian nhất.
Mình nghĩ, ai mới bắt đầu cũng sẽ như vậy,
Sữa hạt giúp mình chủ động nguyên liệu và chăm chút từng thành phần, từng cốc sữa cho bản thân và gia đình mỗi ngày.
Cả mình và bé con nhà mình đều sở hữu làn da nhạy cảm thêm viêm da cơ địa nên việc ăn uống cực kỳ quan trọng để chăm sóc làn da khó tính này.
Khi làm sữa hạt tại nhà mình thấy không chỉ thú vị mà còn rất hồi hộp nữa, cứ như chơi đồ hàng, có cả 101 trải nghiệm, kinh nghiệm, mẹo vặt hay ho mà mình có thể gặp,
và cũng có ngay một cốc sữa ấm nóng thơm ngọt dịu tan trong miệng cho bữa sáng nhanh gọn và lành mạnh.
Bài viết này giống như một cẩm nang về sữa hạt vậy – gom lại tất cả kinh nghiệm của mình trong quá trình nấu sữa hạt: từ chọn hạt, ngâm hạt, nấu sữa, mix vị cho tới cách bảo quản. Nếu bạn cũng đang tò mò về các loại sữa hạt, các loại hạt làm sữa và muốn bắt đầu tự làm tại nhà thì chắc chắn sẽ tìm thấy vài tips hữu ích ở đây. Được rồi,
hãy khám phá cẩm nang này cùng mình nếu bạn cũng đang muốn bắt đầu làm sữa hạt tại nhà nhé:
Các loại sữa hạt phổ biến – từ quen thuộc đến lạ miệng
Ngày xưa mình bắt đầu ăn cơm độn hạt, cơm lứt nên trong nhà vốn cũng có nhiều loại hạt.
Khi bắt đầu làm sữa hạt thì trải nghiệm đa dạng còn hơn nhiều, mỗi loại hạt là một vị sữa, kết hợp thơm ngon có, dở tệ có.
Mỗi lần là một thử nghiệm, cùng nhau thử nhé:
Những loại sữa hạt quen thuộc
Nếu mới bắt đầu, có lẽ bạn cũng giống mình trước đây: chọn những loại hạt quen thuộc, dễ mua và dễ làm. Đây là nhóm “must try” mà hầu như ai cũng biết:
- Sữa đậu xanh: nhà có sẵn sữa thơm ngon khi rang đậu lên, lại dễ uống
- Sữa hạt sen: thanh vị, dễ uống, dễ làm
- Sữa hạt óc chó: béo ngậy, thơm nhẹ, rất nhiều dầu
- Sữa hạt hạnh nhân: thanh, ngọt nhẹ, ít béo hơn óc chó, cốc sữa trắng thơm, uống rất mê
- Sữa hạt điều: vị bùi, béo dễ chịu, dễ làm
- Sữa mắc ca: ngậy, mềm, thơm cơ mà giá mắc nhưng mix sữa hạt khác lại đa dạng vị sữa rất dễ nghiền luôn ấy.
- Sữa đậu nành: quen thuộc nhất ở Việt Nam, giá rẻ, dễ làm, tốt cho phụ nữ 3x như mình và nhà trồng được nữa.
- Sữa yến mạch: loãng nhẹ, dễ uống, no lâu, rất hợp làm bữa sáng healthy.
👉 Mẹo nhỏ: Nếu mới tập làm, hãy bắt đầu bằng hạt điều, đậu nành hoặc yến mạch. Mấy loại này “dễ chiều” khẩu vị, ít rủi ro hỏng. Hồi mình mới thử, sữa đậu nành thân thuộc và hạt điều chính là “người mở đường” khiến mình tự tin bước vào thế giới sữa hạt.
Đậu nành quê giống cũ hạt nhỏ xanh xanh làm sữa rất đậm và thơm, năm nào mẹ mình cũng trồng để dành nhà ăn.
Những loại sữa hạt ít ai biết nhưng làm xong lại ghiền
Ngoài những loại phổ biến, thì còn có cả một “vũ trụ sữa hạt” ít người biết đến nhưng nấu ra lại ngon bất ngờ:
- Sữa đậu đỏ: vị ngọt tự nhiên, màu hồng nhạt đẹp mắt, da hồng hào lên đấy.
- Sữa đậu đen: thơm bùi, mát, ngày nóng nực uống xong thanh mát dễ chịu
- Sữa hạt kê: thoang thoảng mùi cơm mới, gợi nhớ vị cơm độn kê xưa lắm
- Sữa hạt dẻ: béo thơm, vừa bùi vừa đậm vị
- Sữa hạt bí: màu xanh lá dịu, vị hơi bùi thơm nhẹ nếu rang lên
- Sữa hạt mít: nghe lạ phải không? Dân dã, quen thuộc nhưng lạ vị. Mình ăn mít xong phải giữ ngay hạt mít lại để làm sữa dần vì nó thơm đậm lại bùi, bụng cứ nhẹ tênh – mùi thơm rất Việt Nam.
# Mẹo nhỏ: Nếu bạn thích sự mới mẻ, hãy thử ngay sữa hạt bí hoặc sữa hạt mít. Cái cảm giác vừa quen (vì hạt và trái cây Việt) vừa lạ (vì ít thấy ai làm sữa từ chúng).
Các loại hạt làm sữa – chọn thế nào để ngon hơn?
Có rất nhiều loại hạt làm sữa từ quen đến lạ, từ có sẵn ở Việt Nam mình đến nhập khẩu, chọn thế nào, làm sao cho phù hợp thì có mẹo ở đây:
Các loại hạt thường dùng
Nhìn chung, nguyên liệu làm sữa hạt xoay quanh ba nhóm chính:
- Các loại đậu: đậu nành, đậu trắng, đậu ván, đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen, đậu gà – giàu đạm, giá rẻ.
- Các loại hạt béo: hạnh nhân, óc chó, điều, mắc ca, dẻ cười – giàu chất béo tốt, vị ngậy.
- Ngũ cốc và hạt ngũ cốc: gạo lứt, quinoa, kê, yến mạch, mè – nhiều chất xơ, tạo cảm giác no lâu.
# Mẹo nhỏ: Khi mua hạt lẻ ngoài chợ, mình luôn nhìn kỹ, ngửi trước: hạt ngon thì thơm nhẹ, không có mùi hôi dầu. Nếu được thử, cắn một hạt sống – giòn, bùi là được.
Cơ mà, tốt nhất nên có “nhà vườn quen” để đảm bảo mà còn luôn có được hạt mới, thơm để làm sữa nữa.
Bản thân mình thì vẫn ưu tiên các loại hạt trồng được ở Việt Nam mình hơn vì giá thành rẻ, lại có thể chọn đúng mùa tươi mới.
Các loại đậu ở Việt Nam rất đa dạng và tươi ngon, cũng là một kho nguyên liệu sữa hạt cho chúng mình thoả sức sáng tạo.
Cách chọn hạt để làm sữa ngon
Hạt có ngon thì sữa mới ngon được. Như nhà mình có nhiều các loại đậu và ngũ cốc nhà có thể trồng được nhưng nhiều hạt béo thì không có sẵn, phải đi mua.
Nên là:
- Chọn hạt mới, chắc, không mốc, không hôi dầu.
- Tránh hạt quá rẻ, vì có thể đã để lâu người ta xả hàng để sang vụ mới nên dễ bị hư làm ảnh hưởng đến vị sữa.
- Ưu tiên cửa hàng uy tín hoặc chỗ quen.
# Mẹo nhỏ: Dù cẩn thận đến mấy đôi khi vẫn khó tránh, và nếu chẳng may mua phải hạt hơi cũ, hãy đãi rửa thật kỹ với nhiều lượt nước, ngâm lâu, rang sơ để át mùi.
Ngâm hạt – Bước đệm cho mẻ sữa ngon sánh mịn thơm
Nhiều bạn hỏi ngâm hạt có cần thiết không, thì
Câu trả lời ngắn gọn: cần, tùy loại hạt.
- Đậu nành, đậu xanh, đậu đỏ, đen: hạt cứng, cần ngâm vài tiếng đến qua đêm.
- Hạt điều, mắc ca: mềm, có thể ngâm nhanh hoặc thậm chí không cần.
Lần đầu tiên làm sữa mình không ngâm đậu đỏ, cho vào máy xay luôn. Trời ơi, cái máy kêu ầm ầm, sữa lợn cợn dù mình đã lọc, uống ngái ngái còn vị chát nhiều của vỏ đậu.
Sau nhiều lần làm cũng “ngộ” ra rằng ngâm giúp hạt mềm, dễ xay nhuyễn và bớt chất gây đầy bụng. Mình luôn ngâm hạt trước khi làm sữa hạt là thế.
# Mẹo nhỏ: Mình thường ngâm bằng nước mát pha chút muối hột. Cách này vừa giúp hạt “thức dậy”, vừa hạn chế mùi chua.
Một bảng thời gian ngâm hạt của một số loại hạt phổ biến, nếu muốn này mầm thì ủ thêm
Tỉ lệ nước – hạt chuẩn để sữa không bị đặc hay loãng
Làm nhiều, dần dà mình cũng tìm ra được tỉ lệ nước và hạt phù hợp giúp sữa hạt vừa sánh mịn lại không quá đặc hay loãng.
Một công thức cơ bản: 100g hạt + 800–1000ml nước.
Nhưng thật ra,
không có “chuẩn cố định”. Người thích béo thì giảm nước, thích thanh thì tăng nước.
Mẹo nhỏ: Khi mới thử một loại hạt, mình thường xay đặc trước (ít nước). Sau đó pha loãng dần để điều chỉnh. Cách này tránh được tình huống “loãng quá thì không pha thêm nước được đâu”.
Sau 1 vài lần là ra tỉ lệ chuẩn, note lại ngay để lần sau làm tiếp là có sữa hạt ngon ngay.
Hạt rang hay hạt sống để làm sữa?
Có người thích vị sữa của hạt rang thơm, có người lại thích vị sữa của hạt để sống:
- Hạt sống: vị thanh, màu sữa sáng
- Hạt rang: dậy mùi, béo ngậy, vị bùi hơn
# Mẹo nhỏ: Với hạt giàu dầu như mắc ca, điều, hãy rang sơ 2–3 phút để thơm, nhưng đừng quá tay kẻo đắng.
Bản thân mình thích hạt rang hơn, dậy vị thơm.
Giờ thèm trà sữa làm gạo rang với điều thêm ca cao và trân châu là có ngay cốc trà sữa hạt ngon đỉnh.
Cũng có một cách mình xử lý hạt để làm sữa hạt tiện lợi mà rất nhanh bạn tham khảo nha.
Mix hạt với rau củ & trái cây – đổi vị cho sữa
Không phải lúc nào cũng cần uống “sữa hạt nguyên chất”. Thêm rau củ, trái cây sẽ cho ra ly sữa vừa ngon, vừa lạ.
Có nhiều loại rau mình không thích ăn, hay tụi nhỏ không thích mà khi thêm vào sữa lại cực kỳ nịnh miệng, vậy là tu cái hết luôn cốc sữa.
Hạt điều rau ngót và gạo rang → màu xanh đẹp lại ngon
Đậu xanh lá dứa → xanh dịu, thơm như chè cốm.
Sữa hạt sen điều rau bina → ngọt thanh, dễ uống.
Yến mạch hạt sen bí đỏ → sánh mịn, màu cam đẹp tụi nhỏ mê
Hay cà rốt, củ dền,… ăn thì không thích lắm chứ cho vào sữa hạt lại vừa đẹp vừa thu hút, dễ uống hơn.
# Mẹo nhỏ: Với trái cây ngọt, mình giảm đường hoặc bỏ hẳn đường. Vừa healthy, vừa tránh ngọt gắt.
Thêm rau củ vào sữa hạt cũng là cách để mình thêm 1 số loại rau con không thích ăn nhưng cho vào sữa hạt thì rất ngon.
Mẹo tái chế bã sữa hạt
Với nhiều loại sữa hạt mình làm sau đó lọc để lấy sữa mịn thì còn dư ra bã sữa.
Tuy vậy, để tận dụng tối đa phần bã và xơ này thì mình hay làm:
- Cho vào cấp đông để nấu soup, cháo ăn nhẹ rất hợp
- Thêm đường, sữa để làm bánh pancake ăn sáng uống cùng sữa hạt có ngay bữa sáng lành mạnh
- Một số bã sữa với rau củ thì có thể cho vào xay sinh tố cũng rất tiện
- Ủ phân để bón cho các cậu cây trồng ban công vừa tốt đất cây lại xanh tốt
Một vài câu hỏi thường gặp (FAQS)
Có cần lọc bã sữa hạt không?
Không bắt buộc.
Nếu thích sữa mịn thì lọc, còn muốn giữ chất xơ thì để nguyên. Cá nhân mình hay lọc nhẹ bằng túi vải hoặc rây lọc để sữa dễ uống hơn.
Cũng có lúc để nguyên vậy, uống luôn.
Sữa hạt để được bao lâu ngoài tủ lạnh?
Chỉ nên để ngoài tối đa 4 tiếng. Tốt nhất bảo quản tủ lạnh 2–3 ngày, uống ngon nhất trong 24h.
Sữa hạt có bị kết tủa không, xử lý thế nào?
Có.
Vì sữa hạt không chất bảo quản, để lâu dễ tách lớp. Cách xử lý đơn giản: lắc đều trước khi uống, giống như sữa gạo đóng chai.
Làm bằng máy làm sữa hạt với xay rồi nấu thủ công có khác nhau không?
Khác. Máy làm sữa hạt tiện, chỉ “một chạm” là xong.
Nhưng xay – nấu thủ công cho cảm giác chủ động, dễ chỉnh vị. Mình thường dùng cả hai, tùy thời gian.
Lời kết
Gói lại “1001 điều về sữa hạt” thật ra xoay quanh mấy bước căn bản: chọn hạt – ngâm hạt – làm sữa. Từ những điều nhỏ này, bạn sẽ dần khám phá ra rằng mỗi loại hạt có cá tính riêng: hạnh nhân thì thanh nhẹ, óc chó thì đậm ngậy, yến mạch thì mộc mạc, còn mít thì lại thơm kiểu “quê hương”.
Chúng mình có cả kho với hơn 100+ công thức làm sữa hạt từ đỏ các loại hạt để bạn tham khảo, hãy ghé nha.
Điều mình thích nhất ở sữa hạt là: càng thử, càng thấy thú vị. Không có một công thức duy nhất, chỉ có sự trải nghiệm với các loại hạt, rau củ quả ngũ cốc mà thôi.
Chia sẻ cùng chúng mình loại sữa mà bạn yêu thích nha.
——-
🍊 Một quả cam !
Disclaimer: Đây là blog cá nhân chia sẻ đam mê ăn uống và sống xanh, không phải lời khuyên y tế. Thưởng thức công thức và vui nhé!
(Mọi thông tin chỉ mang tính tham khảo. Bạn nên lắng nghe cơ thể và lựa chọn phù hợp với bản thân.)
